Wat moet, dat moet... of denken/vinden wij dat maar?

1e paasdag. Een lekker ontbijt, fijne gesprekken gedurende de wandeling met de doggy's, en dan op naar het verzorgingshuis waar schoonmoeders weer verblijft na bijna 4 weken in het ZH te hebben gelegen. Wat opvalt bij aankomst is de hoeveelheid aan mogelijkheden om de auto te kunnen parkeren. Op bezoek gaan met Pasen is lang niet zo populair als met de Kerst, helaas.

De hondjes worden weer hartelijk begroet door de dame die op dezelfde gang woont als schoonmoeders. Iedere keer als ik het gebouw betreed, voel ik mij down worden, ondanks de blijdschap van de dame om ons weer te zien. Het wordt bijna traditie om bij haar langs te gaan als wij een bezoek brengen aan liefs moeder. Ze vertrouwt ons toe dat ze zich erop verheugt dat ze de hondjes weer kan begroeten en mee kan kroelen, iets wat beiden zich ook flink laten aanleunen, want tja, zelf altijd honden gehad hebbende, is het een groot verdriet dat ze haar eigen honden niet meer heeft. Die konden  niet mee toen dit huis haar thuis werd. Daarbij vertelt ze dat ze niemand meer heeft, iets wat ik al wist maar iedere keer doe ik alsof ik dit voor de 1e keer hoor zodat ze het verhaal gewoon weer kan vertellen...

We nemen afscheid en vinden moeders nog op bed. Waarom ze op bed ligt, weet ze zelf niet en op de vraag of ze er dan uit wil krijgen we als antwoord: Ja natuurlijk. Kan je het zelf vraagt lief of zal ik je helpen? Help mij maar en zonder enige gene geeft ze zich over aan de helpende handen van lief die ze ook nog complimenteert dat hij het maar handig doet. Die reageert zoals altijd: Ach mam, het heeft toch zijn nut dat ik in de verzorging heb gewerkt he. Nu heb je er profijt van. Ik sla ze gade en voel vertedering en gene tegelijk. In deze vrouw herken ik weinig van de trotse vrouw die schoonmoeders altijd was. In de 22 jaar dat ik haar nu ken, is het mogelijk 3x voorgekomen dat ze hulp aannam. Zelluf doen, waren vast haar 1e woorden die ze sprak. 85 is ze nu en ze is moe. Levensmoe of moe van alle veranderingen van de afgelopen tijd: ziekenhuis in en uit, nu weer in het ritme komen van het huis? Ze weet het zelf niet.

In de tijd dat lief haar helpt, zet ik thee. Ze begroet mij met een kus en vraagt belangstellend naar hoe wij de ochtend en voormiddag hebben doorgemaakt. Ze huivert zichtbaar als wij vertellen dat we in de stromende regen hebben gelopen en kan zich niet voorstellen dat wij daarvan hebben genoten. Haar ogen lichten op als beide dochters met partners even achter elkaar binnenkomen en zelfs 1 van haar 2 kleinkinderen is erbij. Ze geniet zichtbaar, haar ogen glinsteren. Of ze zin heeft om naar de serre te gaan om wat te drinken? ja gezellig is het antwoord.

Onze bestelling wordt opgenomen. Op de vraag wat ze wil drinken zegt ze al genietend van het vooruitzicht: een portje; iets wat ze niet krijgt van haar dochters want is dat wel verstandig? Ze krijgt ipv een portje een advocaatje met slagroom, wat ze achter elkaar naar binnen lepelt. Eten wil ze niet, maar dit is in 3 tellen naar binnen wordt er verzucht.

Bij het afscheid horen wij dat ze ook om sigaretten heeft gevraagd. Ook dat wordt niet gekocht. Mam, een week geleden lag je nog aan de beademing. Wat vind jij er nu van Lin? Tja, als ze dat nu lekker vindt is mijn reactie. Wie ben ik om haar dat te verbieden? Ja maar Lin, straks ligt ze weer in het ZH of blijft ze erin!

"s avonds tijdens de maaltijd en erna praten lief en ik erover.  Ik geef aan dat ik heel goed begrijp dat zij hun moeder lang bij zich willen houden, want ze is een lieve (schoon)moeder maar kan je iemand dwingen om te blijven leven? Niemand kan haar kan dwingen om te eten. Ze moet aansterken dat vinden de mensen van de verzorging ook maar als je niet kan eten word je ook niet geholpen, of gestimuleerd als je aangeeft dat je geen trek hebt. Ik kan het ze niet kwalijk nemen. het is hun werk, niet hun (schoon)moeder alhoewel zou je willen dat je moeder zo leeft. Ik kan haar nog niet missen hoor, ze is wel mijn moeder,  hoorden wij vanmiddag.  Dat ze zou moeten aansterken ben ik met hen eens, maar moet dat tegen haar wil? Niemand kan haar dwingen om te eten als ze geen trek heeft, maar stimuleren is wel een optie. Anderzijds, ze is niet lekker, ze heeft ook aangegeven dat ze er geen zin meer in heeft en dat haar grootste angst is dat ze alleen sterft.

Het lieve mens is 85, proeft en smaakt niets meer, heeft op haar 73e een hersenbloeding gehad waar ze redelijk goed is uitgekomen. Toen had ze er al niet meer kunnen zijn. Kan je van iemand verwachten dat ze moet blijven leven als de fut eruit is? Beiden zien we dat ze op is, moe is, maar dat ze nog van kleine dingen geniet zoals een portje cq advocaatje en gezelschap. Kunnen we dat niet gewoon regelen,desnoods tijdens het eten? Dat gebeurde in het ZH ook. In het huis is er geen tijd voor om bij de mensen te gaan zitten en ze aan te moedigen tijdens het eten? Wij samen genieten toch ook van het samen eten? Niemand eet graag alleen. Ik hoor ook voor het eerst dat ze ondervoed het ZH is ingegaan. Ondervoed?! en dat in onze verzorgingstaat?! ANNO 2010.  Waar zijn we mee bezig?

Nu heeft schoonmoeders nog 3 kinderen, de dame op haar gang niet. Wij niet. Wie maakt zich straks druk om ons? Zo zou ik zelf ook niet oud willen worden. Het boezemt mij angst in. Lief is nu naar moeders om te kijken of ze echt niet eet. Tot zijn verrassing eet ze de gehele maaltijd en zelfs nog het bakje griesmeelpudding dat hij heeft gemaakt. Goed gezelschap doet dus eten...ik ga dinsdag en woensdag, niet omdat ze van mij 90 dient te worden, maar omdat ik nog van haar gezelschap wil genieten en de dame op haar gang wil verrassen dat ze weer met de doggy's kan kroelen.